18 điều cần tránh trong nuôi dạy con

Cha mẹ nào cũng yêu thương con, sẵn sàng hy sinh tất cả vì con để con được nên người. Thế nhưng, rất nhiều cha mẹ chỉ vì thiếu kiến thức cộng với 'cái tôi' quá lớn trong cách nuôi dạy con mà vô tình khiến đứa trẻ trở thành người 'vô tích sự'.

Dưới đây là một vài sai lầm nghiêm trọng trong quá trình nuôi dạy con.

1. Chỉ ăn uống đồ ăn được trồng trọt, chế biến tại nhà

Phương pháp này rất hay gặp ở những gia đình trung lưu. Tưởng như sẽ làm cho đứa bé khỏe mạnh, tránh được bệnh tật nhưng thực chất là làm giảm sức đề kháng của đứa trẻ một cách trầm trọng. Đứa trẻ không thể được bảo bọc suốt đời trong nhà, nên việc hạn chế tiếp xúc với thế giới bên ngoài sẽ làm đứa trẻ sau này rất khó sống khi ra ngoài xã hội.

Phương pháp tốt nhất để giữ gìn sức khỏe và tăng đề kháng cho con trẻ là ăn uống đa dạng, đủ chất và vệ sinh theo các tiêu chuẩn được công bố.

2. Ủ ấm quá kỹ

Một sự cẩn thận thái quá khác của các bậc phụ huynh. Mỗi khi trẻ ra khỏi nhà là phải 'cuốn' chặt hơn cả bánh trưng. Đây cũng là một kiểu cách ly xã hội rất nguy hại cho sức khỏe của trẻ. Những đứa trẻ bị bảo bọc một cách thiếu khoa học như vậy sức đề kháng rất kém, thường xuyên bệnh tật mỗi khi thay đổi thời tiết hoặc bị dính mưa, gió hay nắng ngoài trời.

Muốn trẻ không trở thánh 'búp bê trong lồng kính' các phụ huynh cần phải cho bé hòa nhập với môi trường sống và tránh những nơi ô nhiễm, độc hại.

3. Lạm dụng dầu gió, thuốc kháng sinh, thuốc cổ truyền

Dầu gió chỉ có tác dụng lớn nhất là giữ ấm cho người bị cảm lạnh. Tuy nhiên, phần lớn những người sử dụng dầu gió chỉ theo một thói quen vô thức, bất cứ việc gì cũng lạm dụng dầu gió. Dầu gió làm nóng da, nóng tĩnh mạch, dãn lỗ chân lông, vậy mà khi trúng gió hay khi bị muỗi đốt người ta lại bôi dầu gió!?!

Tương tự, thuốc kháng sinh hay các loại thuốc cổ truyền như thuốc bắc, thuốc nam, đông y dược... đều là những loại thuốc đặc trị phải được sử dụng theo đúng chỉ dẫn của người có chuyên môn y học. Tuy nhiên, vì lối sống cẩu thả nên rất nhiều người tự cho mình quyền làm bác sĩ để bốc thuốc cho trẻ theo kinh nghiệm bản thân hoặc lời khuyên của những người khác và rất nhiều hậu quả sau đó đã xảy ra.

Muốn trẻ có một sức đề kháng tự nhiên, giúp trẻ tập luyện sức khỏe mỗi ngày ngoài trời, ăn uống đúng và hạn chế tối đa sự hỗ trợ của các loại thuốc.

4. Bổ dưỡng đêm

Rất nhiều cha mẹ có con nhỏ thường dựng con dậy nửa đêm để ăn uống bổ dưỡng cho tăng ký. Đây là một thói quen ấu trĩ. Trước hết, người lớn sẽ rất mệt mỏi khi phải thức dậy nửa đêm và đứa trẻ cũng không có hứng thú gì khi ăn uống trong tình trạng mệt mỏi, khó chịu. Hậu quả tiếp theo là làm cho đứa trẻ béo phì và luôn trong tình trạng đờ đẫn do thiếu ngủ. Và nguy hiểm nhất là các cơ quan nội tạng của trẻ bị suy yếu do phải hoạt động quá tải.

Vậy tại sao không bồi dưỡng đủ chất cho trẻ ngay trong ngày để cả trẻ và người lớn cùng có giấc ngủ ngon?

5. Tiền tiêu vặt quá nhiều

Mỗi đứa trẻ khi đi học phổ thông chỉ cần mang ít tiền lẻ để uống nước mía hay phòng khi cần gọi điện về. Tuy nhiên, nhiều gia đình quá nuông chiều con bằng cách mỗi ngày đi học được mang theo rất nhiều tiền để tiêu xài. Việc này tạo cho đứa trẻ thói quen tiêu xài hoang phí ngay từ nhỏ, không biết trân trọng đồng tiền và thậm chí dùng tiền vào những mục đích có hại như game, cờ bạc, thuốc...

Tại sao không giáo dục đứa trẻ bằng cách cho chúng sở hữu những đồng tiền được cha mẹ trả thưởng cho những nhiệm vụ chúng hoàn thành?

6. Trang sức, điện thoại, xe máy đắt tiền

Trang sức để tô thêm vẻ đẹp, điện thoại để tiện liên lạc, xe máy để tiện lưu thông. Tuy nhiên, nhiều 'cô chiêu cậu ấm' được cha mẹ trang bị một cách thừa mứa đến mức thay vì đến trường đi học thì chúng đến trường để trình diễn thời trang, để tụ tập ăn chơi, khoe của.

Chỉ nên trang bị cho con cái những thứ cần thiết cho việc học tập và phát triển trí tuệ thay vì chiều theo sở thích đua đòi.

7. Học sau khi tan học

Có nhiều đứa trẻ coi học là một nỗi khiếp sợ thực sự. Cả ngày trên lớp học rất mệt mỏi, căng thẳng, vừa về nhà lại bị cha mẹ bắt học tiếp. Thử hỏi nếu người lớn sau một ngày làm việc mệt mỏi về nhà lại phải làm việc tiếp sẽ thế nào?

Hãy cho trẻ những giây phút thư giãn thực sự sau khi tan học về bằng cách chơi với bạn bè trong xóm, chơi trong các khu vui chơi, xem các bộ phim yêu thích... Sau bữa tối, nghỉ ngơi xong sẽ ôn lại bài và chuẩn bị cho ngày hôm sau.

8. Dạy học trong không khí ép buộc

Có rất nhiều cha mẹ ngồi kèm con học bài bằng những lời quát mắng và cây roi trong tay. Đứa trẻ vừa học bài mà vừa phải để tâm đến cây roi thì liệu có học nổi không? Và vòng luẩn quẩn 'Cây roi - Học không tập trung - Cây roi - Học không tập trung...' cứ mãi mãi tiếp diễn.

Thay vì cố ép, hãy khích lệ, tận tình và nhẹ nhàng hướng dẫn đứa trẻ học bài trong không khí vui vẻ, đầm ấm thì chắc chắn kết quả học tập sẽ rất cao.

9. Cấm

Khi không có giải pháp nào cho vấn đề thì những người thiểu năng thường dùng phương pháp Cấm. Nhưng sau đó họ không hiểu vì sao càng cấm thì mọi việc càng trở nên tồi tệ hơn, và trong giáo dục con trẻ cũng vậy. Chỉ những người hiểu và tin vào khoa học tiềm thức mới biết câu trả lời. Khi ra lệnh cấm một điều gì đó có nghĩa là đang hướng đứa trẻ tập trung và tò mò về điều đó, và đứa trẻ dù không dám nhưng vẫn phạm điều cấm một cách vô thức.

Hãy tìm hiểu về khoa học tiềm thức và khuyến khích trẻ những việc nên làm thay vì đưa ra các lệnh cấm.

10. Hỏi không đúng cách

Có những cách hỏi tạo cho trẻ thói quen buộc phải nói dối thay vì nói thật. Ví dụ, khi trẻ đi học về trễ, cha mẹ thường hỏi "Tại sao hôm nay về trễ?", và sau đó là một loạt lý do không chính xác mà trẻ đưa ra.

Thay vì hỏi kiểu cấp trên, hãy hỏi trẻ theo kiểu bạn bè "Hôm nay con phải học nhiều nên về trễ phải không?",  lúc đó cha mẹ sẽ nhận được câu trả lời thật của trẻ.

11. Khước từ trả lời

Thắc mắc và đặt câu hỏi liên tục là một bản năng thiên phú tuyệt vời của trẻ em, ngay cả người lớn cũng cần phải học hỏi và rèn luyện lại bản năng này. Thế nhưng, rất nhiều phụ huynh vì cái tôi ích kỷ mà vùi dập đi bản năng này của đứa trẻ. Tôi đã từng chứng kiến rất nhiều cha mẹ khi nghe con hỏi liên tục bèn nổi nóng và quát “hỏi gì mà hỏi suốt, bảo sao thì làm vậy đi!”. Những đứa trẻ như vậy lớn lên sẽ ra sao? Một kiếp 'culi' cù lần chỉ biết câm lặng tuân thủ những gì được sai bảo.

Trẻ em cần phải luôn được phát triển trí tuệ thông qua những câu hỏi thắc mắc và những câu trả lời ‘có định hướng’ của cha mẹ. Cách trả lời quan trọng hơn câu trả lời.

12. Không được tiếp xúc tiền

Nhiều cha mẹ quan niệm trẻ không được tiếp xúc với tiền khi còn nhỏ, thậm chí có nhiều đứa trẻ học cấp 2 vẫn không biết dùng tiền. Đây là cách mà người ta áp dụng với nô lệ thời xưa, làm cho con người bị 'ngố', không có khả năng kiểm soát cuộc sống của mình và phải nương tựa vào sự sai bảo của người khác.

Tiền chính là phương thức lưu thông và đo lường giá trị cuộc sống hiện tại, hãy cho trẻ hiểu giá trị đồng tiền ngay từ nhỏ để trẻ có những nhận thức tích cực về tiền và suy nghĩ làm cách nào để có nhiều tiền và sử dụng tiền sao cho hiệu quả.

13. Hù dọa

Có nhiều cha mẹ 'bất lực' trong việc dạy con nên thường đem những biểu tượng ghê sợ như ma, quỷ... để hù dọa mỗi khi con không nghe lời. Thậm chí có những người lấy công an hay bác sĩ để làm công cụ hù dọa trẻ nhỏ. Và tất cả những biểu tượng đó sẽ trở thành nỗi ám ảnh suốt đời với đứa trẻ mà cha mẹ không bao giờ nghĩ tới.

Cần hướng đứa bé đến những trò vui, phần thưởng đạt được thay vì biến đứa trẻ thành con người yếu đuối, sợ hãi.

14. Ích kỷ

Khi con có đồ chơi đẹp, đắt tiền nhiều cha mẹ dặn dò con chỉ được chơi một mình, không cho bạn khác chơi. Như vậy, đứa trẻ sẽ hình thành thói quen ích kỷ, không bao giờ chia sẻ đồ của mình với người khác và dần đưa mình vào lối sống cô lập, tự kỷ.

Hãy dạy trẻ cách yêu thương, giúp đỡ và chia sẻ với người khác để cũng được mọi người yêu thương và giúp đỡ.

15. Trả đũa

Trẻ nhỏ đi học hoặc đi chơi có thể có những va chạm với nhau. Tuy nhiên, có nhiều cha mẹ nông cạn sau đó xúi giục con cái phải có những hành động trả đũa lại những gì bạn đã làm với mình. Kết quả trước mắt là trẻ mất bạn, thậm chí có thể làm nguy hại cho bạn, lâu dài là biến đứa trẻ thành người rất nhỏ mọn, hiếu thắng.

Cần tập cho trẻ tính vị tha, lòng yêu thương và hòa đồng với mọi người.

16. Đánh

Rất nhiều phụ huynh đánh con như một thói quen. Đánh mọi nơi, mọi lúc, mọi lỗi và là cách duy nhất để dạy con.

Mới sáng dậy đã đánh con. Thử hỏi mới sáng dậy người lớn gặp chuyện bực mình thì cả ngày đó sẽ ra sao? Đứa trẻ cũng vậy, mới đầu ngày đã bị ăn đòn thì cả ngày đó sẽ không còn hứng thú tiếp thu bài học và kết quả là...

Khi đứa trẻ bị đau do bị ngã hoặc do bị bạn đánh trong khi chơi, thay vì vỗ về đứa trẻ thì nhiều phụ huynh còn đánh thêm cho bõ cơn tức của mình. Như vậy thì thương con ở chỗ nào? hay chỉ vì giải quyết cảm xúc cá nhân mà bất chấp sự đau đớn của đứa trẻ.

Có nhiều cha mẹ còn kinh khủng hơn, tay đánh mà miệng hét "không được khóc". Phải chăng họ đang rèn luyện con họ thành sát thủ máu lạnh?

Là những người cha, người mẹ - những người LỚN, hãy biết kiềm chế cảm xúc cá nhân mỗi khi thấy đứa trẻ mắc lỗi để có cách giáo dục con cái nên người thay vì biến chúng thành 'cục đất'.

17. Giận cá chém thớt

Mỗi khi 'có chuyện' với nhau, rất nhiều phụ huynh thường lấy trẻ nhỏ làm 'bia xả đạn' cho những cơn bực tức cá nhân. Ví dụ, khi người cha hẹn 7 giờ tối về chở cả nhà đi ăn, nhưng vì lý do nào đó mà 7h30 vẫn chưa về tới, người mẹ bực tức quay ra nói với con "cha mày hứa hẹn như vậy đó". Đứa trẻ sẽ nghĩ gì về cha mẹ chúng - những người chẳng ra gì?

Sao không 'đóng cửa bảo nhau' mà lại phải tạo cho đứa trẻ những suy nghĩ tiêu cực về người lớn, làm cho chúng bị hụt hẫng vì mất niềm tin, niềm kiêu hãnh với người lớn?

18. Phó mặc việc dạy con cho người khác

Nhiều ông bố bà mẹ cứ thả lỏng, phó mặc con cái của mình cho vú nuôi hay một người nào đó và biện hộ rằng không có thời gian, hay bận công việc. Họ nghĩ rằng với số tiền mà họ bỏ ra thì người khác có thể làm thay trách nhiệm của họ.

Hãy nên nhớ rằng một người giúp việc có văn hóa mới lớp hai, lớp ba thì mỗi ngày chỉ có thể tắm rửa, đưa đón con bạn ngày hai buổi đến trường. Một cô gia sư chỉ có thể đến để ôn bài, hướng dẫn bài mới cho con bạn mỗi buổi hai tiếng thì đâu còn thời gian rảnh để dạy con bạn không được "nói leo" với ông bà, không được chửi thề; cũng không thể nào gần gũi với chúng như cha mẹ được và không phải là người để chúng trút hết thắc mắc, những câu chuyện buồn vui của mình. Trẻ con rất cần có người để giải tỏa tâm tư và định hướng hành động cho chúng. Nếu bạn cứ bỏ mặc, con bạn sẽ dần có những lỗ hổng, nhiễm những thói hư, tật xấu và hư hỏng hồi nào không hay.

Dạy con có nề nếp, biết ứng xử trong từng hoàn cảnh, tình huống thì không chiếm quá nhiều thời gian như bạn nghĩ và khi chúng đã có sẵn khuôn khổ thì mọi việc sẽ trở nên dễ dàng. Bạn nên dành một ít trong quỹ thời gian của mình để trò chuyện với con cái, quan tâm đến chúng nhiều hơn.

Kiếm tiền là việc quan trọng, nhưng mục đích kiếm tiền cũng chỉ để củng cố hạnh phúc gia đình. Nếu vì lo kiếm tiến mà làm hỏng gia đình tiền cũng chỉ là tờ giấy lộn.

Hãy từ bỏ công việc không cần thiết trước khi gia đình bị nguy hại vì nó!

Nuôi con là một quá trình, giáo dục con là một nghệ thuật.