5 câu hỏi phỏng vấn kinh kiển

Đây là một bài viết về 5 câu hỏi phỏng vấn tuyển dụng kinh điển để lực chọn ứng viên xuất sắc và phù hợp với văn hóa doanh nghiệp trong thời đại hiện nay.

Câu hỏi thứ nhất: “Làm thế nào để múc nước bằng giỏ thưa?"

Ứng viên đầu tiên đứng dậy và trả lời: “Làm sao một chiếc giỏ thưa múc nước được? Bao nhiêu nước sẽ lọt xuống lỗ hết rồi còn đâu. Tôi nghĩ điều này là không thể nào".

Một ứng viên khác lại thử: “Nếu là một chiếc giỏ thưa thì không thể. Nhưng nếu làm cho chiếc giỏ được đan chặt hơn, hoặc bọc nó bằng một lớp nilon, hay sử dụng keo hồ dán lại tất cả những chỗ trống, hạn chế không gian giữa các khe một cách tối đa thì vẫn có thể múc nước được".

Trong lúc mọi người tranh cãi ầm ỹ về tính khả thi của việc này, một nữ sinh viên lại đưa ra câu trả lời: “Điều này rất dễ dàng mà. Vì câu hỏi chỉ yêu cầu ‘múc nước’ chứ không nêu rõ nước ở điều kiện nào, cho nên, lấy chỗ nước đó đem đi đặt vào tủ đá, tới khi nó đông lại thành băng, tôi có thể dùng giỏ thưa để múc lên rồi”.

Vị quản lý đưa ra kết luận, đây chính là câu trả lời thu hút anh nhất từ đầu tới giờ. Trong khi các ứng viên tốt nghiệp đại học, cao học chuyên sâu không ngừng làm phức tạp hóa vấn đề, nữ sinh viên này lại có thể tìm ra cách đột phá nhất từ sự đơn giản nhất. Cô chỉ tận dụng những hình thái khác nhau ở những nhiệt độ và hoàn cảnh khác nhau của nước, ở đây là trạng thái đóng băng, để giáp đáp vấn đề không tưởng này.

Ở bất cứ trường hợp nào, yếu tố “sáng tạo” tuy nói thì đơn giản, nhưng vẫn luôn là công cụ hữu hiệu nhất giúp chúng ta gây ấn tượng mạnh trong công việc, giúp nâng cao năng suất hơn so với việc lựa chọn một phương thức truyền thống ai ai cũng biết.

Biết tận dụng chính sở trường và tư duy logic để đơn giản hóa các nhiệm vụ được đề ra, đồng thời, giúp chúng ta tận hưởng công việc một cách thoải mái và vui vẻ hơn, chính là tiền đề để một người có thể phát triển thật xa hay không. Càng hoàn thiện năng lực sáng tạo, bạn lại càng có nhiều cơ hội để tự mình cải thiện kỹ năng, năng động nhiệt tình và làm ra nhiều thành tựu đột phá hơn.

***

Câu hỏi thứ 2: “Nếu chúng tôi cho các bạn mỗi người 5 quả cam, làm thế nào để chia số cam đó cho 6 người một cách hợp lý, khiến tất cả 6 người đều vừa lòng?"

Sau quá trình sàng lọc bước đầu, các ứng viên từ 30 người tham gia chỉ còn lại khoảng 5 người sót lại. Hơn một giờ đánh giá chuyên môn sâu khiến ai cũng cảm thấy áp lực chưa từng thấy. Những ứng viên còn sót có năng lực tương đương, nếu chỉ dùng câu hỏi thông thường thì rất khó có thể quyết định được. Vào thời điểm đó, nhà tuyển dụng đã bất ngờ đưa ra một câu hỏi mở như trên.

Ứng viên đầu tiên sau khi suy nghĩ rất kỹ thì quyết định trả lời: Muốn lấy 5 quả cam nguyên vẹn mà chia cho 6 người là một chuyện không tưởng. Do đó, nếu có thể thì trường hợp này chúng ta nên dùng các loại trái cây khác để thay thế. Nếu không, tôi sẽ sử dụng máy ép trái cây để ép hết 5 quả cam. Số nước được chia ra thành 6 ly thì mới bằng nhau được.

Sau khi nghe câu trả lời này, người phỏng vấn không mấy hài lòng và hỏi tiếp: “Vậy nếu trong 6 người, có người không thích uống nước ép thì sao?”.

Sau đó, họ ra hiệu cho người thứ hai tiếp tục trả lời.

Anh Trịnh là người phỏng vấn thứ hai lại đưa ra một trả lời khác: “Tôi sẽ cắt 5 quả cam thành 30 miếng tất cả, tức là mỗi quả 6 miếng. Như vậy, mỗi người có thể nhận được 5 miếng cam đều như nhau.”

Người phỏng vấn lại hỏi: “Vậy bạn có đảm bảo tất cả các miếng cam mà mình cắt ra đều đặn tăm tắp y như nhau hay không?”

Sau đó, họ tiếp tục ra hiệu đến lượt những ứng viên khác.

Đến cuối cùng, một ứng viên là sinh viên mới tốt nghiệp đáp: “Nếu là tôi, tôi chỉ cần gọt vỏ tất cả các quả cam, tách ra từng múi và xếp hết vào đĩa. Ai ăn nhiều thì lấy nhiều, ai ăn ít thì lấy ít, ai muốn ăn luôn hay mang đi ép cũng tùy ý họ. Đó là biện pháp nhanh nhất mà vừa lòng được tất cả mọi người vì họ sẽ tự mình làm chủ tất cả.”

Sau khi nghe câu trả lời đó, vị quản lý nhân sự khẽ cười. Mọi ứng viên suy ngẫm một chút cũng hiểu ra sự khôn ngoan ẩn giấu trong phương pháp đó. Vì mỗi người sẽ tự quyết định số lượng và cách thức sử dụng theo đúng ý mình, họ sẽ dễ dàng cảm thấy hài lòng hơn. Chưa kể, dù có điều gì không như ý, nguyên nhân cũng bắt nguồn từ họ chứ không còn là do quyết định chia cam của anh ta nữa.

Có thể thấy rằng, một câu hỏi phỏng vấn thông thường cũng gắn liền với lối suy nghĩ của một người, thể hiện được đặc điểm tư duy của họ. Sau tất cả, phỏng vấn công việc là một kỹ năng. Muốn có được kỹ năng này, bạn phải không ngừng rèn luyện để đưa ra tư duy bậc cao có thể giải quyết được nhiều vấn đề trong các trường hợp bất ngờ không thể lường trước được một cách khôn ngoan.

***

Câu hỏi thứ 3: “Nếu cho bạn 3 tỷ đồng để ngồi tù trong vòng 1 năm, liệu bạn có đồng ý hay không?"

Một nữ sinh vừa tốt nghiệp ra trường, có bằng thạc sĩ trong tay nhưng vẫn thất nghiệp dù đã gửi hồ sơ đến rất nhiều công ty. Trải qua nhiều vòng phỏng vấn nhưng bằng một cách nào đó vẫn trượt, lần này, nữ sinh viên rút ra một bài học nghiên cứu rất kỹ về công ty mà mình ứng tuyển mọi cách thức phỏng vấn và quy trình tuyển dụng đều được cô nghiên cứu kỹ càng thông qua nhiều nguồn. Do đã chuẩn bị kỹ càng trước về kiến thức chuyên môn cùng thông tin công ty, tập trả lời các câu hỏi phỏng vấn liên quan, cô sinh viên đã thể hiện rất tốt trong nửa đầu cuộc phỏng vấn, thành công tiến vào vòng hỏi đáp cuối cùng.

Ở trong vòng phỏng vấn cuối cùng gồm 4 ứng viên, không phải những câu hỏi mang tầm vóc vĩ mô, giám đốc bộ phận nhân sự bất ngờ đưa ra một câu hỏi khiến tất cả ứng viên đều ngỡ ngàng: “Nếu cho bạn 3 tỷ đồng để ngồi tù trong vòng 1 năm, liệu bạn có đồng ý hay không? Các bạn hãy cho tôi câu trả lời sau 3 phút cân nhắc”.

Mặc dù không ai kịp chuẩn bị tâm lý cho câu hỏi này, mọi người vẫn nhanh chóng ổn định và chìm vào suy nghĩ riêng của bản thân. Sau khi ba phút nhanh chóng trôi qua, vị giám đốc quay lại phòng và yêu cầu từng người trả lời.

Một cậu thanh niên nhanh chóng giơ tay đầu tiên. Cậu trả lời rằng: “Trước hết, tôi cho rằng câu hỏi này không thể thành lập dựa trên các điều kiện cơ bản. Dựa vào quy chế luật pháp hiện hành, sẽ chẳng có ai được phép bỏ ra 3 tỷ để nhờ người khác ngồi tù thay cả. Vì vậy, câu trả lời của tôi chính là không có câu trả lời cho tình huống giả lập sai lầm này".

Vị giám đốc không nói gì mà chỉ cười.

Thấy vậy, một cô gái khác lập tức đứng dậy và đưa ra câu trả lời khác: “Số tiền 3 tỷ này thực ra có thể coi như một khoản lương ứng trước cho cả năm. Nếu coi 'đi tù' là một công việc, một nhiệm vụ được cấp trên giao phó để hoàn thành, sau khi thực hiện tốt có thể nhận mức lương là 3 tỷ, vậy tôi nghĩ chẳng có lý do gì không chấp nhận nó cả. Liệu có bao nhiêu công việc trên đời này giúp chúng ta kiếm ra 3 tỷ chỉ trong 1 năm cơ chứ?".

Vị giám đốc lấy làm ngạc nhiên với cách tư duy của nữ ứng viên này.

Lúc sau, một người đàn ông mặc vest công sở khác vô cùng tự tin nói ra: “Đầu tiên, tôi sẽ chấp nhận yêu cầu và nhận lấy 3 tỷ đó, nhưng tôi sẽ không đi tù. Có 3 tỷ trong tay, tôi sẵn sàng bỏ ra 1 tỷ, thậm chí là 1 tỷ rưỡi hoặc 2 tỷ để tìm một người khác sẵn sàng đi tù thay. Thế là mọi chuyện được giải quyết dễ dàng".

Vị giám đốc nghe xong câu trả lời thì không ngừng tán dương năng lực phản ứng và sự linh hoạt của người đàn ông này.

Cuối cùng, đến lượt nữ sinh viên nọ. Thật bất ngờ khi cô là người duy nhất từ chối thẳng thừng yêu cầu ấy: “Xin lỗi nhưng tôi sẽ không bao giờ đồng ý với cách trao đổi này. Đầu tiên, không bàn đến vấn đề cả đời này tôi có kiếm nổi 3 tỷ đó hay không, nhưng tôi chắc chắn rằng, người nào nên nhận chế tài của pháp luật thì bắt buộc phải nhận đủ mới thôi, người nào phải đi tù dù là 1 năm, hay chỉ 1 ngày, thì cũng bắt buộc phải tự mình ngồi tù theo đúng luật pháp. Việc dùng tiền để lách luật hoặc làm trái với pháp luật là một điều không thể chấp nhận. Tôi không cho rằng đồng tiền có thể giải quyết tất cả vấn đề, kể cả những sai lầm không thể cứu vãn. Đã làm sai thì phải chấp nhận bị trừng phạt xác đáng!".

Sau khi nghe câu trả lời của cả bốn người, vị giám đốc suy nghĩ kỹ càng một hồi rồi đứng dậy bắt tay với nữ sinh viên. Ông tuyên bố rằng: “Xã hội bây giờ, mọi người ngày càng tài năng, nhưng cũng ngày càng đánh mất giới hạn và lòng tự trọng của chính mình. Trước thành nhân, sau mới thành tài. Một nhân viên chân chính mà chúng tôi cần tìm phải là người biết giữ lòng chính trực như cô gái này, có như vậy, họ mới trung thành và tận tâm cống hiến, không bị mua chuộc bởi tiền bạc mà làm ra hành vi bán đứng công ty!".

***

Câu hỏi thứ 4: “Bạn sẽ làm gì nếu đi trên sa mạc, có 10 chai nước nhưng đến 9 chai là độc?"

Khi được hỏi, ứng viên đầu tiên đã trả lời: “Nếu Chúa thực sự không muốn tôi sống, tôi cũng không còn cách nào. Nhưng tôi không muốn chết khát, tôi chắc chắn sẽ lấy một chai nước và uống trực tiếp để làm dịu cơn khát của mình". Câu trả lời tẻ nhạt này đã khiến anh ta mất điểm trước các nhà tuyển dụng bởi họ cần một người có sức sáng tạo và đặc biệt hơn.

Trong khi đó, ứng viên thứ 2 thì trả lời: “Vì tôi có 9 chai nước, sau đó tôi sẽ biết rằng chai cuối cùng chắc chắn có độc và không thể uống được. Vấn đề này chỉ đơn giản là một câu đố mẹo, vậy tại sao chúng ta lại phải tập trung vào đó như những kẻ ngốc vậy?". Câu trả lời mang tính thách thức này cũng khiến ứng viên thứ 2 bị loại.

Đến người phỏng vấn cuối cùng là một cô gái trẻ. Mặc dù còn trẻ nhưng cô gái này luôn thể hiện sự tự tin chứ không khúm núm, sợ hãi. Với câu trả lời đơn giản: “Nếu có thể nói, trong trường hợp đó tôi chắc chắn sẽ bước ra khỏi sa mạc với sức chịu đựng mạnh mẽ nhất, không chạm vào bất kỳ chai nước nào", cô gái đã 'đánh gục' nhà tuyển dụng, nhận được sự tán thưởng từ những người nghe.

Chính cô gái là người giúp nhà tuyển dụng mở rộng cách nhìn nhận vấn đề, đưa ra bài học trong cuộc sống: Sống bằng sự can đảm của chính bạn và niềm tin mạnh mẽ về tinh thần. Hãy đủ can đảm để sống cuộc sống này, không thể bị đe dọa bởi một chút khó khăn, bạn sẽ đón nhận được nhiều điều bất ngờ trong cuộc sống.

***

Câu hỏi thứ 5: “Bạn sẽ làm gì đầu tiên khi nhà mình xảy ra hỏa hoạn cháy rất lớn?"

Trong một chuyên đề hội thảo về tuyển dụng việc làm tại các trường đại học dành cho sinh viên năm cuối chuẩn bị tốt nghiệp, có một doanh nghiệp lớn cử giám đốc nhân sự tới tham gia. Ông được lãnh đạo giao nhiệm vụ để ý và tìm kiếm những 'hạt giống' sinh viên tốt. Nếu cảm thấy năng lực của người đó có thể góp ích cho doanh nghiệp thì hoàn toàn có thể lưu lại hồ sơ để sau này liên lạc khi có vị trí cần tuyển dụng.

Sau nhiều bài thuyết trình lần lượt vang lên, rất nhiều kỹ năng và bí quyết nghề nghiệp được các diễn giả chia sẻ, đến lượt vị giám đốc nhân sự này lên phát biểu, anh ta chỉ hỏi cả khán phòng đúng một câu: “Nếu bây giờ tôi là nhà tuyển dụng, đặt ra câu hỏi phỏng vấn rằng: Bạn sẽ làm gì đầu tiên khi nhà mình xảy ra hỏa hoạn cháy rất lớn, các bạn sẽ trả lời thế nào?"

Tất cả khán giả, các sinh viên trong khán phòng đều vô cùng ngạc nhiên vì câu hỏi hoàn toàn không liên quan đến kiến thức chuyên môn hay bản lĩnh nghiệp vụ của mình. Thế nhưng, sau một hồi xôn xao, mọi người vẫn rầm rì bàn tán để cố gắng tìm ra câu trả lời, tạo ấn tượng với vị giám đốc nhân sự.

Một sinh viên khối ngành kinh tế là người đầu tiên đứng dậy trả lời rằng: “Nếu như gặp vào trường hợp như vậy, khi hỏa hoạn quá lớn và khó có thể dập tắt, tôi sẽ lập tức gom góp toàn bộ tiền mặt và những tài sản có giá trị của bản thân. Ngôi nhà có thể cháy mất, nhưng chỉ cần có tiền trong tay, bất cứ lúc nào tôi cũng có thể mua lại được. Trong xã hội bây giờ, cho dù tiền không phải là tất cả nhưng không có tiền thì chẳng thể làm được gì hết. Do đó, nếu có thể bảo vệ được tiền bạc và tư trang có giá trị rồi thoát khỏi đám cháy, tôi mới có lối thoát cho cuộc đời sau này của mình. Nghe thì có vẻ thực dụng nhưng đấy là sự thật của xã hội bây giờ".

Vị giám đốc nhân sự chỉ im lặng lắng nghe và khẽ mỉm cười, gật đầu, rồi tiếp tục chuyển mic cho một sinh viên khác.

Người trả lời thứ hai là một nữ sinh thuộc khối ngành văn hóa: “Nếu ngọn lửa không quá lớn, tôi sẽ tìm cách để nhanh chóng dập lửa vì tôi có thói quen trữ nước, rất nhiều nước trong phòng. Nếu may mắn dập tắt đám cháy ngay lúc đó, những tổn thất mà tôi có thể gặp phải sẽ giảm xuống rất nhỏ. Nhưng trong trường hợp lửa bùng lên quá lớn, tôi nghĩ mình sẽ đi tìm những thứ có ý nghĩa nhất với bản thân, những đồ vật chứa đựng giá trị kỷ niệm. Cho dù tiền mất hết thì dù ít dù nhiều, tôi có thể kiếm lại phần nào. Cho dù nhà cửa cháy sạch, tôi có thể đi thuê căn hộ khác. Nhưng nếu những kỷ vật này mà mất đi, nó sẽ thật sự biến mất, hoàn toàn không có gì thay thế được".

Vị giám đốc nhân sự vẫn bình tĩnh gật gù như lần trước, đợi nữ sinh trả lời xong, ông hỏi lại: “Tôi nhớ là mình đã đặt giả thiết hỏa hoạn rất lớn ngay từ đầu mà nhỉ?".

Và khi mic được chuyển đến tay người thứ ba, cậu thanh niên do dự một chút rồi thẳng thắn trả lời: “Nếu rơi vào trường hợp đấy, tôi sẽ tìm một chiếc khăn ướt để quấn lấy chính mình và người thân, rồi nhanh chóng thoát khỏi hiện trường vụ cháy để gọi cảnh sát, cứu hộ đến dập lửa. Tôi nghĩ, đảm bảo được an toàn cuộc sống của bản thân mới là điều quan trọng nhất. Sau đó, chỉ cần sinh mạng còn tồn tại, tất cả mọi thứ đều có thể được tái tạo từ đầu, cho dù đó là tình cảm, hay là tiền bạc, vật chất".

Từ trong câu trả lời này, vị giám đốc nhân sự nhìn thấy biểu hiện đầy tự tin vào năng lực của chính bản thân nằm trong cậu sinh viên thứ ba và cảm thấy vô cùng ấn tượng. Có thể nhận ra rằng, chính giá trị của một con người, năng lực và bản lĩnh của họ mới là thứ kho báu cần gìn giữ và trân trọng nhất trong cuộc đời. Đảm bảo an toàn và sức khỏe của bản thân, chúng ta mới có thể chờ được những cơ hội để thay đổi cả tương lai của mình. Đó mới là câu trả lời thuyết phục ông nhất.

Sau khi kết thúc buổi hội thảo, đánh giá cao tư duy của chàng trai này, vị giám đốc nhân sự quyết định giữ lại hồ sơ cá nhân của cậu ta. Sau một thời gian ông theo dõi và kiểm tra, nhận thấy năng lực học vấn và thái độ trên trường lớp đều vô cùng khả quan, cậu sinh viên còn chưa tốt nghiệp đã ngay lập tức nhận được lời đề nghị mời về làm việc cho doanh nghiệp mà ai cũng ước ao.